سنگ‌شناسی توده‌های نفوذی کمپلکس گرانیتوییدی جبال بارز (خاور و جنوب‌ خاور جیرفت)

کمپلکس جبال بارز متشکل از توده‌های نفوذی زیادی از جمله دره حمزه، میجان، کرور، هیشین و ... است که در جنوب خاور استان کرمان، میان طول‌های خاوری ′45 ◦57 تا ′00 ◦58 و عرض‌های شمالی ′30 ◦28 تا ′00 ◦29 واقع شده‌ است. ترکیب سنگ‌شناسی این توده‌ها شامل کوارتزدیوریت، گرانودیوریت، گرانیت و آلکالی‌گرانیت است. در نمودار‌های ژئوشیمیایی تغییرات اکسیدها، طیف پیوسته‌ای میان ترکیبات سنگ‌های مورد مطالعه دیده می‌شود که این امر نشان‌دهنده انجام تفریق ماگمایی گسترده و پیوسته‌ای در طی تبلور است. همچنین بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی، ماگمای توده‌های مورد بررسی، سرشت پرآلومین تا متاآلومین دارند و از دید سری ماگمایی از نوع کالک‎آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا هستند. بررسی‌های صحرایی، مطالعات سنگ‎نگاری و ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که سنگ‌های مورد مطالعه از نوع گرانیتوییدهای نوع I هستند. از دید جایگاه زمین‌ساختی، توده‌های مورد مطالعه، جزو گرانیتوییدهای کمان قاره‌ای هستند و از گرانیت‌های پیش از برخورد تا همزمان با برخورد به شمار می‌آیند. در منطقه جبال بارز سه فاز ماگمایی در الیگومیوسن رخ داده است. اولین فاز ماگمایی، بیشتر ترکیب کوارتزدیوریت تا گرانودیوریت دارد و بدنه اصلی توده نفوذی جبال بارز را می‌سازد. به نظر می‌رسد پس از یک فاصله زمانی کوتاه و تفریق ماگمای درون آشیانه ماگمایی، توده‌های پورفیری به درون توده اصلی نفوذ کرده‌اند. ترکیب سنگ‌شناسی این توده‌ها (فاز دوم) به‌طور چیره گرانودیوریت تا گرانیت است. در پایان پس از مدت زمان کوتاه، آخرین فاز ماگمایی الیگومیوسن (فاز سوم) در منطقه رخ داده است که ترکیب گرانیتی تا آلکالی‌گرانیتی دارد. بر پایه موقعیت قرارگیری منطقه در نوار ماگمایی ارومیه- دختر به نظر می‌رسد که سنگ‌های مورد مطالعه حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی نوتتیس به زیر پوسته قاره‌ای ایران مرکزی هستند.